14 czerwca 2007

A co z usability WP i Netsprinta?

Omawialiśmy już Google pod kątem web usability, dziś czas na kolejne wyszukiwarki. 'Pod nóż' idą Netsprint i Wirtualna Polska. Użyteczność ich stron z wynikami wyszukiwania komentuje dla Bluerank Robert Drózd z WebAudit.


CZY FAKTYCZNIE ODPOWIADAJĄ?

Wirtualna Polska i NetSprint używają podobnych haseł reklamowych: "Inni odsyłają, my odpowiadamy", "Znajdź odpowiedź. Najszybciej". Jednak strony wyników wyszukiwania nie potwierdzają tych sloganów. Ponieważ obie wyszukiwarki są podobne - skupię się na NetSprincie.

Zamiast teoretycznych rozważań nad heurystykami, spróbujmy zrealizować prosty scenariusz - i to z tych przewidzianych zapewne przez twórców wyszukiwarki. Jedziemy do Krakowa, szukamy hoteli w tym mieście. Wpiszemy więc np.
hotel kraków.

Co ujrzymy? Niebieską powódź linków. Większą część wyników wyszukiwania zajmują linki sponsorowane i boksy reklamowe. Powyżej tzw. zgięcia, czyli na ekranie bez konieczności przewijania nie widzimy żadnych wyników organicznych! Pojawią się one dopiero po przewinięciu ekranu w dół. Zalew linków sponsorowanych każe zadać pytanie: czy to jest jeszcze wyszukiwarka, czy stoisko z płatną reklamą?

NetSprint stosuje archaiczny model prezentacji takich linków. Nie odróżniają się one znacząco od wyników organicznych, łatwo więc o pomyłkę i potraktowanie ich jak zwykłych wyników.
Problem jest jeszcze bardziej uciążliwy na kolejnych stronach wyników. Przewijamy stronę w dół i klikamy "Następna". Zobaczymy... ten sam ekran co wcześniej! Linki sponsorowane się przecież nie zmieniły, zmieniły się tylko wyniki organiczne, które znajdują się poniżej zgięcia.

Dziwi trochę niefrasobliwa gospodarka powierzchnią ekranu. Co widzimy powyżej zgięcia w kilku ważnych wyszukiwarkach?
NetSprint: 4 linki sponsorowane, 3 boksy, żadnych wyników organicznych.


Plus link do bazy firm, o którym później.
Google: 3 linki sponsorowane, 5 boksów, 4 wyniki organiczne.
Onet: 3 linki sponsorowane, 4 boksy, 3 wyniki organiczne.

Jak widać, Google i Onet potrafiły zmieścić tyle samo reklam i jeszcze pozostawić miejsce na linki organiczne.

Ale chwileczkę. Czy przypadkiem nie o to chodziło? Szukam odpowiedzi na temat krakowskich hoteli i Netsprint od razu proponuje mi ich oferty. Ano nie. Linki sponsorowane nie są weryfikowane pod względem zgodności z zapytaniem. Szukając hoteli w Krakowie zobaczymy takie propozycje jak "Warsztaty młodych Project Menadżerów", "Promocje, Okazje, Wyprzedaże", "Wakacje, urlop, wycieczki". Ich związek z tematem jest daleki, a ktoś, kto szuka konkretnie hoteli uzna je po prostu za śmieci. To oczywiście nie jest problem wyłącznie NetSprintu. Podobnie w Google mogę wykupić boksy na zupełnie niezwiązane hasła. Ale tam poza boksami mam do dyspozycji wyniki organiczne.

Jak to można poprawić? Trzeba zadbać o wyróżnienie sekcji, które mają różny charakter. NetSprint stara się to robić stosując interlinie, różną wielkość tekstu oraz grafiki informacyjne. Kłopot w tym, że takie wyróżnienie zajmuje za dużo miejsca - brakuje go na wyniki organiczne - czyli to, co powinno być "głównym produktem" wyszukiwarki.

Rozwiązanie nasuwa się samo - należy odważniej wykorzystać kolory - tło, obramowanie, tekst.

Integracja z bazą firm

Celowo pominąłem to, co widzimy na samym początku wyników wyszukiwania, czyli linki do bazy firm. Ta funkcja wydaje się pasować tu idealnie, wszak jedno kliknięcie dzieli nas od
danych na temat 204 krakowskich hoteli. Niestety tylko w teorii. Wyniki zaczerpnięte z "Panoramy Firm" nie są w żaden sposób uporządkowane. A pierwszy wynik w ogóle dezorientuje, gdy widzimy "Warszawa, ul. Ciołka 12"... Krakowski hotel w Warszawie? Nie, baza przeszukuje firmy i publikuje ich siedziby, a nie adresy hoteli. Jaki pożytek dla turysty z takich wyników.

Można też zadać sobie takie pytania:
- dlaczego kliknięcie Kraków, przeszukaj bazę firm dla: "hotel" daje nam zupełnie inne wyniki niż przejście do zakładki "Firmy" dla zapytania "hotel kraków"?
- czy jeśli szukam hotelu w Krakowie, pragnę zaraz poszukać hotelu w Białymstoku lub Opolu? Jaki jest sens listy rozwijanej z nazwami miast?
- po co wyszukiwarka proponuje mi zapamiętać "moją lokalizację", gdy szukam hotelu - prawdopodobnie w innym mieście? I co się stanie, gdy ją zapamiętam? Za każdym razem, gdy wpiszę "hotel", zobaczę wyniki dla Krakowa?

Link telefoniczny

Nad linkami sponsorowanymi widzimy jeden, samotny link telefoniczny. Samo hasło ginie pomiędzy bazą firm i linkami sponsorowanymi. Problem dotyczy też samego numeru. Numer 0-800 Polacy kojarzą jako "bezpłatny", ale tylko w przypadku telefonii stacjonarnej. Co się stanie, gdy zadzwonię z komórki, albo Skype? Takie pytania zadawać mogą klienci. I NetSprint nie rozwiązuje tych dylematów. Napis "link telefoniczny" prowadzi tylko do oferty handlowej. Owszem, po najechaniu na hasło (bo nie na link!) zobaczymy dymek z informacją o tym, że numer jest bezpłatny. Ile osób się domyśli, że tak trzeba zrobić? I czy jest on bezpłatny dla wszystkich?

Wygląda na to, że skopiowano po prostu schemat usługi z zagranicznych wyszukiwarek.

Jak to można poprawić? Na przykład umieścić link telefoniczny w boksie. Tam znajdzie się miejsce na hasło, numer, ale i krótką informację w rodzaju: "Połączenie darmowe z dowolnego rodzaju telefonu, Skype i VOIP". O ile to oczywiście prawda. Moja komórka po wpisaniu (dosłownym) numeru 0 800 *** *** informuje mnie, że "połączenie z wybranym numerem nie jest dozwolone"...

Jak pokazać kontekst?
Zmieńmy zapytanie - niech zostanie sam
"kraków". Tu dopiero można się zdziwić. 1/2 ekranu zajmuje streszczenie artykułu z Wikipedii - oraz dodatkowe linki. Jako redaktora Wikipedii cieszy mnie promowanie w wyszukiwarce wolnej encyklopedii. Ale tutaj - podobnie jak poprzednio - notka z Wikipedii spycha wyniki organiczne z pierwszego ekranu.

Bardzo ciekawym i pożytecznym pomysłem było użycie stron ujednoznaczniających Wikipedii do prezentacji różnych znaczeń zapytania: "Czy chodziło Ci o: Kraków [okręt] Kraków [utwór literacki] itd.".

NetSprint chce nam pokazać wiele linków kontekstowych wobec zadanego zapytania: Wikipedia, aktualności, zdjęcia, encyklopedia, inne znaczenia słowa. Zapomniano chyba jednak o tym, że to jest tylko kontekst. Człowiek korzystający z wyszukiwarki zasobów WWW liczy na znalezienie stron internetowych. Tymczasem obecnie kontekst wysuwa się na pierwszy plan. To zupełne pomieszanie priorytetów. Jeszcze nie obejrzałem, jakie są najlepsze strony o Krakowie, a już mam oglądać galerię?

Trudno tu o konkretne rozwiązanie. Da się jednak zauważyć, że przy zachowaniu głównej kolumny i liniowego jej przebiegu nie ma wielkiego pola manewru. NetSprint powinien zastanowić się nad układem trójkolumnowym, na który jest miejsce w standardowej dziś rozdzielczości 1024x768 i wyższych. Wtedy:
- wyniki są w głównej kolumnie, która zajmuje 60% ekranu
- kontekst taki jak linki do bazy firm, dodatkowe znaczenia, inne rodzaje wyszukiwań - kolumna boczna: 20% ekranu
- boksy reklamowe - jak obecnie kolumna skrajnie boczna: 20% ekranu.

Podsumowując, stwierdzić muszę, że wyniki wyszukiwania Netsprint.pl są archaiczne, chaotyczne i nie wspierają celów użytkowników.

Jak wynika z raportów publikowanych na ranking.pl, udział wejść z obu wyszukiwarek systematycznie spada. Jeszcze w styczniu 2007 było to 6,4% dla WP i 0,3% dla Netsprint. W maju już tylko 4,6% i 0,1%. Te dane pokazują jasno, że wyszukiwarkom tym nie udaje się utrzymać użytkowników. Nie możemy tego spadku wyjaśnić jedynie rosnącą popularnością Google. Również konstrukcja wyników wyszukiwania ma na niego wpływ.


Serdecznie dziękując Panu Robertowi za obszerny komentarz, przypominamy jednocześnie, że zagadnienie widoczności linków telefonicznych poruszane już było na łamach bloga. Osoby szczególnie zainteresowane tym tematem odsyłamy zatem także do wcześniejszych naszych notek.

--
Aneta Mitko


Udostępnij:

5 komentarzy:

Anonimowy pisze...

A co powiecie u usability tego stwora http://searchboth.co.uk/ :) Wyniki wyszukiwania z dwoch konkurencyjnych wyszukiwarek na jednej stronie podzielonej w pionie na pol :)

Anonimowy pisze...

"wyniki wyszukiwania Netsprint.pl są archaiczne, chaotyczne i nie wspierają celów użytkowników"

Pora więc zainteresować się alternatywnymi projektami: http://wyszukiwarka.stron.org/hm/hotel-krak%F3w/

Ciekaw byłbym choćby zdawkowej opinii - w kontekście użyteczności - w Waszym wykonaniu.

Anonimowy pisze...

Witam serdecznie,
Uważnie przeczytaliśmy analizę i chcielibyśmy bardzo podziękować autorowi za konstruktywną krytykę i sugestie. Część z nich na pewno weźmiemy pod uwagę.
Pan Robert Drózd rozpoczął swoje rozważania od stwierdzenia, że nasza koncepcja „Znajdź odpowiedź. Najszybciej” nijak ma się do prezentowanych wyników. W naszym komentarzu chcielibyśmy odnieść się głównie do tego wątku.
Zgodnie z naszym hasłem, staramy się prezentować odpowiedzi już na samej górze wyników wyszukiwania, tak, żeby użytkownik nie musiał „przeklikiwać się” przez kolejne linki. Dzięki temu wyniki organiczne czy linki sponsorowane bardzo często po prostu nie są mu już potrzebne. Znajduje odpowiedź szybciej niż w innych wyszukiwarkach i oszczędza swój czas.
W przypadku zapytań bardzo ogólnych, takich jak „Kraków”, niestety nie do końca jesteśmy w stanie odgadnąć intencji użytkownika. Zapytanie takie może dotyczyć zarówno zabytków Krakowa, położenia geograficznego, jak i strony internetowej miasta. Dlatego też internauta otrzymuje ogólną informację encyklopedyczną wraz z podpowiedziami, które pomogą mu odnaleźć to, czego dokładnie szukał. W przypadku precyzyjniejszego zapytania – np. powierzchnia Brazylii, kurs euro, pogoda Szczecin, kino Białystok, użytkownik otrzymuje gotową odpowiedź już w wynikach wyszukiwania. Zgadzamy się jednak z autorem analizy w kwestii prezentacji kontekstu – aktualnie pracujemy nad nową wersją graficzną.
Ustawienie swojej lokalizacji w wyszukiwarce wymaga jednego kliknięcia i w naszej opinii dodatkowo pomaga w korzystaniu z wyszukiwarki. Zakładając, ze mieszkam w Warszawie, ale planuje wyjazd do wspomnianego Krakowa zapisując na chwilę tą lokalizacje mogę jeszcze szybciej odnaleźć nie tylko wspomniany hotel, ale też np. muzea krakowskie, pogodę czy repertuar kin , po czym po powrocie znowu jednym kliknięciem ustawić swoją lokalizacje na Warszawę.
Oczywiście, wszystkie dostarczane w ten sposób informacje nie należą do nas i mogą w nich znajdować się pewne błędy (patrz hotel z siedzibą firmy w Warszawie). Z naszych testów wynika jednak, ze bardzo dużo konkretnych odpowiedzi Internauci mogą znaleźć znacznie szybciej nawet pomimo wskazanych przez Pana Drózda niedociągnięć działania mechanizmu.
Autor skrytykował też prezentowane linki sponsorowane i boksy, za brak związku z tematem zapytania. Podobnie jak w przypadku każdej wyszukiwarki, prezentowane reklamy podlegają regule – są prezentowane w powiązaniu ze słowami kluczowymi, które zapewniają im odpowiednią klikalność (czyli są akceptowane przez użytkowników). Jeśli dana reklama ma CTR poniżej akceptowanego poziomu – jej emisja po wpisaniu danego zapytania przez Użytkownika jest zawieszana.
Wierzymy, że wyszukiwarka może podpowiedzieć Internautom konkretne rozwiązania i staramy się odgadnąć jego intencje. Takie próby siłą rzeczy przez jakiś czas będą obarczone pewnym błędem – nie tylko w przypadku NetSprint.pl, ale również innych wyszukiwarek. Niemniej jednak cieszą nas opinie zewnętrznych ekspertów – nawet jeśli nie są to peany.
Pozdrawiam,
Olga Kamińska
NetSprint.pl

Anonimowy pisze...

Dziękuję za komentarz.

Oczywiście nie występuję przeciwko koncepcji umieszczania podpowiedzi nad wynikami wyszukiwania. W przykładach, które Pani podała nasuwają się one w sposób oczywisty. Jednak co do stwierdzenia, że wyniki organiczne "bardzo często po prostu nie są mu już potrzebne" nie mogę się zgodzić. Nie wiemy, czego dokładnie szuka osoba, która wpisuje "pogoda w Szczecinie". Czy chce się dowiedzieć jaka jest obecnie pogoda w Szczecinie, jaka będzie, a może właśnie szuka stron, na których znajdzie szczegółową prognozę? Czy ktoś kto wpisuje "hotele kraków", szuka hotelu w Krakowie, czy może stron na których są spisy czy recenzje takich hoteli? Nie jesteśmy w stanie tego przewidzieć, zawsze należy zakładać, że wyniki organiczne będą przydatne. Zresztą NS nie obsługuje zapytań w języku naturalnym, zwrot Jaka jest pogoda w Szczecinie?" nie zwróci już przygotowanej przez serwis podpowiedzi.

Połączenie z różnymi serwisami, takimi jak Wikipedia, bazy firm, repertuar kin ułatwia korzystanie z wyszukiwarki. Odnoszę jednak wrażenie, że często chodzi tu o tuszowanie wad samego algorytmu. Bo wpiszmy powierzchnia Brazylii w Onecie oraz Google. Okaże się, że pierwszy wynik zawiera w podglądzie tą powierzchnię. Podpowiedzi nie są tam potrzebne.

Odnośnie funkcji "moja lokalizacja". Rozumiem jej ideę, choć niestety nie wynikała ona dla mnie z interfejsu. Bo skąd mam wiedzieć, że chwilowe ustawienie takiej funkcji pozwoli mi znaleźć inne obiekty z Krakowa? Tym bardziej, że NetSprint nie podpowiada, jakich obiektów można jeszcze w tym Krakowie szukać. Lepiej by to chyba wyglądało w postaci: "Jedziesz do Krakowa? Obejrzyj krakowskie muzea (link), zabytki (link), puby (link), restauracje (link), kluby (link)."

Anonimowy pisze...

Dla uzupełnienia tematu podaję link do artykułu dot. web usability.

www.internetstandard.pl/news/news.asp?m=29&id=114504